|
|
ثبت جهانی مناطق مهم کوسه ماهیان و سپرماهیان در آب های جنوب ایران
معاونت محیط زیست دریایی و تالاب ها در راستای حفاظت از کوسه ماهیان و سپرماهیان نسبت به درج این گونه های ارزشمند در فهرست ملي گونه هاي در معرض خطر انقراض و حمايت شده قانون شکار و صید اقدام و همچنین بهای مطالبه ضرر و زیان این گونه ها را نیز بروزرسانی نموده است.
ماهیان غضروفی (کوسه ماهیان و سفره ماهیان) بعنوان شکارچیان میانه تا راس هرم غذایی، نقش مهمی در پایداری زنجیره غذایی دریایی، ماهیگیری پایدار و معیشت انسان داشته و حضور آنها نشان دهنده سلامت اکوسیستم های دریایی می باشد و حذف آنها موجب اثرات شدید و جبران ناپذیری در کاهش سطوح غذایی و متلاشی شدن جوامع دریایی می گردد.
طبق مطالعه ای که در سال 2014 انجام شد، 24 % از بیش از 1200 گونه از سفره ماهیان و کوسه ماهیان، یعنی حدود یک چهارم کل گونه ها در لیست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت( IUCN Red List ) به عنوان گونه های در معرض خطر انقراض طبقه بندی شده بودند. متاسفانه طبق بر آورد مجددی که در سال 2021 انجام پذیرفت، این نرخ به 5 / 37 %، یعنی بیش از یک سوم تمام گونه های سفره ماهیان و کوسه ماهیان افزایش یافته است. در کشور ما زیستگاه تغذیه ای و تولید مثلی اغلب این ماهیان در آب های تحت حاکمیت جمهوری اسلامی در خلیج فارس و دریای عمان می باشد.
در راستای طرح تدوین برنامه اقدام ملی حفاظت از کوسه ماهیان و سپرماهیان، دانشگاه شهید باهنر کرمان، مجری طرح تدوین برنامه اقدام ملی با همکاری موسسه غیر انتفاعی و غیر دولتی حفاظت از محیط زیست دریاگستر قشم، در نشست شهریورماه 1402 گروه تخصصی کوسه ماهیان در کمیته ابقای گونه های اتحادیه جهانی حفاظت از محیط زیست (IUCN) و برنامه تعیین و معرفی مناطق مهم کوسه ماهیان و سپرماهیان در آفریقای جنوبی، ضمن مطالعات میدانی و تحلیل های فنی، نسبت به مشخص نمودن مناطق مهم کوسه ماهیان و سپرماهیان آبهای جنوب ایران و ارایه آن ها در نشست مربوطه اقدام نمودند و در نهایت سه منطقه به عنوان مناطق مهم کوسه ماهیان و سپرماهیان در آبهای جنوبی ایران به شرح ذیل به ثبت جهانی رسیدند.
- منطقه مهم کوسه ماهیان و سپرماهیان آبکوهی- بیاهی : منطقه نسبتا وسیعی به مساحت 21/859 کیلومتر مربع از آبهای دریای عمان در شرق استان هرمزگان و بخش کوچکی از غرب سیستان و بلوچستان به عنوان یک زیستگاه بسیار مهم برای تجمع گونه به شدت در معرض خطر انقراض گیتار ماهی پوزه تیز و تولید مثل گونه آسیب پذیر کوسه لیمویی.
- منطقه مهم کوسه ماهیان و سپرماهیان سیریک لنگه: منطقه وسیعی به مساحت 11/6442 کیلومتر مربع از آبهای تنگه هرمز در استان هرمزگان به جهت زیستگاه تنها جمعیت باقی مانده در جهان از گونه به شدت در معرض خطر انقراض سفره ماهی پروانه ای شاخک دار
- منطقه مهم کوسه ماهیان و سپرماهیان مرجان: منطقه کوچکی به مساحت 6/1 کیلومتر مربع واقع در شرق جزیره کیش به عنوان زیستگاه مهمی برای برای تجمع گونه آسیب پذیر کوسه باله سیاه مرجانی.
امید است با تشدید اقدامات نظارتی و حفاظت از محدوده های اعلام شده، در حفظ این سرمایه های ارزشمند طبیعی و حفاظت از تنوع زیستی گام موثری برداریم.
|