بررسی، مطالعه و تعیین علل و اثرات افزایش جمعیت توتیا دریایی در آبسنگ های مرجانی جزایر خارگ و خارکو و راهکارهای مقابله با آن

چکیده:

   آبسنگ های مرجانی، یکی از متنوع ترین و مهم ترین اکوسیستم های کره زمین هستن.  این اکوسیستم،

به عنوان نوزادگاه های تعداد زیادی از گونه های جانوری و گیاهی دریایی، صنعت توریسم و منبع

ترکیبات حوزه پزشکی از اهمیت بالایی برحوردار اس.  سلامت این آبسنگ ها، وابسته به تعادل میان

جمعیت های جلبک ها، توتیاهای دریایی، ماهی ها و سایر آّبزیان است. چرای زیاد توتیاهای دریایی، باعث

تخریب آبسنگ های مرجانی می شود. بررسی ها حاکی از افزایش قابل توجه توتیاها در مناطق مرجانی

جزایر خارک و خارکو است. لذا در این تحقیق، علل افزایش جمعیت توتیا دریایی و اثرات آن بر آبسنگ

های مرجانی جزایر خارگ و خارکو و راهکارهای مقابله با آن ارائه می شود. جهت نیل به اهداف مذکور 7

ایستگاه انتخاب و تراکم توتیاها، روند تولید مثل و تغذیه آن ها به صورت ماهیانه، شناسایی مورفولوژیک و

مولکولی آن ها، وضعیت پوشش مرجانی، پوشش گیاهی و جمعیت ماهیان حاضر و پارامترهای

فیزیکوشیمیایی آب در هر ایستگاه، به صورت ماهیانه مطالعه شد. میزان TOC ،غلظت فلزات سنگین ،

هیدروکربن های حلقوی ) PAH ( و آلودگی میکروبی نیز مطالعه شد. آمار صید ماهیان نیز از طریق

توزیع پرسش نامه و داده های حاصل از اداره کل شیلات استان بوشهر گردآوری شد. با استفاده از

مطالعات ریخت شناسی مشخص شد گونه حاضر در منطقه Echinometra mathaei است. مطالعات

مولکولی نیزداده فوق را تائید شد. مطالعه تراکم توتیاها در منطقه نشان داد که میزان آن ها در منطقه

مورد مطالعه در مقایسه با وضعیت مطلوب، بسیار بالاست.مطالعه تغذیه توتیاها نشان داد که آن ها به وفور

از مرجان ها به عنوان تغذیه استفاده می کنند و لذا سبب تخریب مرجان ها می شوند. مطالعه تولید

، مثلی نشان داد که آن ها در ماه های گرم ) خرداد و تیرماه( تخم ریزی می کنند. البته در ایستگاه 1

توتیاها علاوه بر ماه های مذکور در مهر ماه نیز تخم ریزی می کنند. مطالعات سنجش فلزات سنگین و

آلودگی های نفتی و مقایسه داده های حاصل از این پژوهش با سایر پژوهش های مشابه و استانداردهای

جهانی، نشان داد که در مجموع آلودگی منطقه بالا نیست، لذا نمی توان دلیل افزایش توتیاها را به

الودگی های نفتی و فلزات سنگین نسبت داد. اطلاعات ماهی شناسی با استفاده از فیلم برداری در

ایستگاه ها، اطلاعات صید و صیادی دو دهه اخیر از اداره کل شیلات استان بوشهر و تهیه پرسش نامه و

کسب اطلاعات از صیادان و ماهی فروشان محلی و به ویژه رئیس اتحادیه صیادان بوشهر، نشان دادند که

خلیج فارس در سال های اخیر، بسیار بیش از ظرفیت و توان، مورد بهره برداری قرار گرفته است.

تعدادی از این ماهی ها شکارچی توتیا محسوب می شوند . طوطی ماهی یکی از شکارچیان مهم توتیاهای

دریایی است. کاهش تعداد این ماهی با استفاده از اطلاعات دو دهه اخیر اداره کل شیلات، اطلاعات حاصل

از پیاده سازی فیلم گرفته شده از منطقه و نتایج حاصل از تخقیقات محلی محرز گردید. بنابراین دلیل

عمده افزایش توتیاها را می توان به کاهش شکارچیان آن ) طوطی ماهی( نسبت داد. نتایج حاصل از این

تحقیق در ارتباط با کاهش شکارچیان توتیاها، با سایر تحقیقات مشابه نیز مطابقت دارد. بنابراین، حذف

سریع توتیاها با روش مکانیکی، نظارت جدی و کارآمد بر صید وصیادی در جزیره خارک و خارکو و

حفاظت بیش تر در محدوده مناسب، احیای ذخایر ماهیان شکارچی توتیا با استفاده از برنامه های

مدیریتی، احیای ذخایر ماهیان شکارچی توتیاها ازطریق تکثیر، پرورش و رهاسازی در منطقه، معرفی

نقش ارزشمند متابولیت های توتیا در حوزه بهداشت و پزشکی با استفاده از تحقیقات هدفمند در حوزه

های مذکور و فعالیت در زمینه توسعه صادرات توتیاهای دریایی، راه کارهایی هستند که جهت کاهش

مدیریت شده توتیاها ارائه می شوند.

کلمات کلیدی: توتیا دریایی، مرجان، خارک و خارکو، تولید مثل، تغذیه، ، آلودگی

An Investigation into the causes of the increase in the sea urchins populations, its effect on the coral reefs of the Khark and Kharku islands, and the ways to fight it